Wanneer ben je vruchtbaar

Wat is vruchtbaarheid?

Laten we eerst eens kijken wat er nu precies wordt bedoeld met vruchtbaarheid. In de Van Dale wordt ‘vruchtbaar’ (zoals wij het bedoelen) als volgt omschreven:

vrucht•baar

In staat kinderen, jongen voort te brengen

De medische term voor vruchtbaarheid is fertiliteit.

Wanneer ben je vruchtbaar?

Of en welke dagen je vruchtbaar bent hangt van verschillende factoren af en is dus bij iedereen anders. Zo speelt, vooral bij vrouwen, de leeftijd een grote rol. Vanaf je 30^e begint je vruchtbaarheid en dus de kans om zwanger te worden af te nemen.

Om te weten wanneer je vruchtbaar bent is het belangrijk om te weten hoe je cyclus verloopt. Dit kun je eenvoudig uitrekenen. Je cyclus begint namelijk op de eerste dag van je menstruatie en eindigt op de dag voor je eerstvolgende menstruatie.

Een regelmatige cyclus duurt 28 dagen. De ovulatie (eisprong) vindt ongeveer in het midden van je cyclus plaats. Door 14 dagen van de begindag van je cyclus af te trekken, weet je wanneer je ovulatie plaatsvindt. Maar let op: bij een onregelmatige cyclus is je ovulatie niet altijd op dezelfde dag. Het kan dus best lastig zijn om dit 100% nauwkeurig te berekenen.  

Bij een regelmatige cyclus ben je ongeveer 2 à 3 dagen voor de eisprong al vruchtbaar. Zaadcellen kunnen namelijk met gemak enkele dagen rondzwemmen in je lichaam. Enkele uren na de eisprong ben je het meest vruchtbaar. Daarna neemt de vruchtbaarheid snel af.

Eisprong herkennen

Sommige vrouwen kunnen letterlijk hun eisprong voelen. Maar dat is lang niet bij iedereen het geval. Wel zijn er enkele symptomen waaraan je je eisprong zou kunnen herkennen. We noemen ze hieronder:

• Je hebt dan krampen in je onderbuik;
• Gespannen en gevoelige borsten;
• Een wat hogere lichaamstemperatuur;
• Minimaal bloedverlies, ook wel ‘spotting’ genoemd;
• Veranderende afscheiding;
• Meer zin in seks;
• Vocht vasthouden;
• Veranderende zintuigen. Je reuk, zicht en smaak zijn sterker.

Heb je geen symptomen en voel je je eisprong niet? Ook dat is heel normaal. Wil je toch weten wanneer je eisprong plaatsvindt, dan kun je altijd een ovulatietest doen.

Vruchtbaarheid testen

Hoe werkt een ovulatietest? Een ovulatietest is een urinetest en meet het LH-gehalte in je urine. LH staat voor luteïniserend hormoon. Vanaf ongeveer twee dagen voor je ovulatie zit er veel van dit hormoon in je urine. Dit wordt de LH-piek genoemd.

De ovulatietest zul je een aantal dagen achter elkaar moeten doen om erachter te komen wanneer de daadwerkelijke eisprong plaatsvindt. Doe de test twee keer per dag en alle dagen op hetzelfde tijdstip.

Vruchtbaarheid man

Naast jouw vruchtbaarheid, speelt ook de vruchtbaarheid van je partner een rol bij het zwanger worden. Leeftijd heeft hier bij mannen echter minder invloed op dan bij vrouwen. De kwaliteit van de zaadcellen is daarentegen wel van groot belang, net als de hoeveelheid, de beweeglijkheid en de vorm van de zaadcellen. Meestal heb je op deze kwaliteit geen invloed, maar er zijn wel factoren die de kwaliteit kunnen bevorderen:

• Een gezonde levensstijl is belangrijk. Denk daarbij aan een gezonde voeding en voldoende beweging. Vermijd alcohol, roken en drugs;
• Vermijd chemicaliën;
• De frequentie van zaadlozing kan van invloed zijn op de zaadkwaliteit. Zaadcellen zijn het gezondst wanneer een zaadlozing om de 2 à 3 dagen plaatsvindt;
• Wanneer de balzak te warm wordt, zoals bij een heet bad of bezoek aan de sauna, kan dit invloed hebben op de zaadkwaliteit. Ook een te strakke (onder)broek is af te raden;
• Erfelijke factoren kunnen ook een negatieve rol spelen bij de vruchtbaarheid van de man. Dat geldt ook voor zaken als eerdere chemotherapie of bestraling.

Vruchtbaar na een specifieke gebeurtenis

Er kunnen gebeurtenissen in je leven plaatsvinden, waar je misschien onzeker door wordt en waarbij je je afvraagt wat voor invloed het heeft op je vruchtbaarheid.

Vruchtbaar na een miskraam

Heb je een miskraam gehad? Dat is natuurlijk heel verdrietig en het kan best even duren voordat je dit hebt verwerkt. Het is helemaal aan jou en je partner wanneer jullie weer willen proberen om opnieuw zwanger te worden. Fysiek gezien is dat weer vrij snel mogelijk. Je lichaam herstelt zich namelijk weer snel na een miskraam. Zodra de bloeding van de miskraam is gestopt, begint je normale cyclus weer. Daarna is het dus mogelijk om in die eerstvolgende vruchtbare periode gelijk weer zwanger te worden.

Hoe snel je zwanger wordt na een miskraam is natuurlijk moeilijk te zeggen, dit is bij iedere vrouw anders en afhankelijk van meerdere factoren. Het allerbelangrijkste is dat jullie pas weer beginnen wanneer jullie er beide klaar voor zijn. Een goede mentale gezondheid is namelijk ook bevorderlijk voor het goed verlopen van je zwangerschap.

Vruchtbaar na een bevalling

Na een bevalling kun je al vrij snel weer vruchtbaar zijn. Wanneer je geen borstvoeding geeft zelfs al na 3 weken! Als je niet gelijk weer zwanger wilt worden, zorg dan voor anticonceptie.
Wanneer je wel borstvoeding geeft ben je weliswaar minder vruchtbaar en is de kans op een zwangerschap kleiner, maar niet onmogelijk. Houdt hier dus rekening mee als je niet opnieuw zwanger wilt raken.

Vruchtbaar na het stoppen met anticonceptie

Wanneer je stopt met anticonceptie, verschilt het per persoon wanneer je weer vruchtbaar bent. De een heeft gelijk haar normale cyclus terug, terwijl het bij de ander een jaar kan duren. Je hormoonhuishouding kan aardig in de war geraakt zijn door het slikken van de pil. Het kan dus best even duren voordat je natuurlijke menstruatiecyclus weer op gang komt.

Bij een spiraal ben je in principe direct nadat deze verwijderd is weer vruchtbaar.

Zijn jullie het aan het proberen om zwanger te worden? Dan hebben we naast het berekenen van je vruchtbare periode nog een aantal tips voor je.